Wat gebeurt er met de hypotheek bij het overlijden van een ouder?

Wanneer je vader of moeder overlijdt, dan stopt de hypotheek van de woning niet automatisch. De woning en de bijbehorende hypotheekschuld gaan over naar de erfgenamen. Jij en je eventuele broers of zussen zijn dan verantwoordelijk voor de afwikkeling.

In dit blog leg ik je stap voor stap uit wat dat precies betekent, welke keuzes je hebt en hoe je voorkomt dat je voor vervelende verassingen komt te staan.

Waarom is deze situatie zo ingewikkeld?

Je vader of moeder is overleden en terwijl je nog midden in het rouwproces zit, moet je ineens allerlei zaken regelen. Wat moet er met het huis gebeuren? En wat gebeurt er met de hypotheek die op het huis rust?

Veel mensen vinden dat maar lastige juridische en financiële vraagstukken. Je wilt het namelijk goed doen, maar je weet niet waar je moet beginnen. Als makelaar heb ik veel families geholpen die in deze situatie terechtkwamen. Ik weet waar je tegenaan kunt lopen en hoe je daar goed mee omgaat.

In dit blog help ik je stap voor stap door deze lastige situatie heen.

Wat gebeurt er met de hypotheek als één van mijn ouders overlijdt?

Een hypotheek stopt niet bij overlijden. Die blijft gewoon doorlopen en valt onder de nalatenschap. Dat betekent dat jij, als erfgenaam, te maken krijgt met de woning en de bijbehorende hypotheekschuld.

Als er meerdere erfgenamen zijn, ben je samen verantwoordelijk voor de afwikkeling. Dat kan lastig worden als niet iedereen hetzelfde wil. Bijvoorbeeld als jij in het huis wilt blijven wonen, maar je broer wil verkopen.

Moet ik als erfgenaam de hypotheek overnemen?

Nee, je bent niet verplicht om de hypotheek over te nemen. Maar wil je het huis houden? Dan moet je wel zelf (of samen met andere erfgenamen) een nieuwe financiering regelen. De bank kijkt dan naar jouw inkomen en situatie.

Is er een overlijdensrisicoverzekering gekoppeld aan de hypotheek? Dan wordt soms (een deel van) de schuld afgelost. Maar als die verzekering er niet is, of niet genoeg dekt, dan blijft de schuld gewoon bestaan.

Wat als we besluiten om het huis te verkopen?

Dan moet eerst de hypotheekschuld worden afgelost met de opbrengst van de verkoop. Pas wat overblijft, wordt verdeeld onder de erfgenamen.

Laat daarom altijd eerst de marktwaarde bepalen. Zo weet je namelijk of verkopen verstandig is.

Soms is de woning ‘onder water’. Dat betekent dat de hypotheek hoger is dan de waarde van het huis. In dat geval kan je beter beneficiair aanvaarden, zodat je niet persoonlijk aansprakelijk bent voor de schuld.

Kun je het huis van je overleden ouder zomaar houden?

Ja, je kan het huis behouden, maar alleen als je de hypotheeklasten kunt dragen. In veel gevallen moet je dan een nieuwe hypotheek afsluiten.

Als je zelf geen hypotheek kunt krijgen, kun je het huis niet overnemen. Soms kunnen broers of zussen je dan uitkopen of meefinancieren. Maar ook dat vraagt om goede afspraken.

Zorg dus dat je eerst een financieel overzicht maakt en laat je goed adviseren. Wacht daar ook niet te lang mee. Als je te lang niets doet, dan aanvaard je de erfenis automatisch (inclusief eventuele schulden).

Wat te doen bij ruzie over het erven van het ouderlijk huis?

Het gebeurt helaas regelmatig dat broers en zussen het niet met elkaar eens zijn. Zeker als één iemand in het huis wil blijven wonen, terwijl de rest het huis liever wil verkopen.

Het helpt dan om samen met een makelaar of jurist aan tafel te gaan. Zo blijft het gesprek zakelijk en voorkom je familieconflicten. In sommige gevallen is juridische bemiddeling nodig. Maar meestal kun je samen tot een oplossing komen.

Welke keuzes heb ik als erfgenaam?

Als erfgenaam heb je drie opties:

1. Zuiver aanvaarden: Je neemt alles over, zoals bezittingen en schulden.
2. Beneficiair aanvaarden: De erfenis wordt eerst door de rechtbank afgehandeld. Je bent niet privé aansprakelijk voor schulden.
3. Verwerpen: Je wijst de erfenis volledig af. Je krijgt dan niets, maar bent ook nergens verantwoordelijk voor.

Bij twijfel is beneficiair aanvaarden vaak het verstandigst. Zo voorkom je dat je onverwacht met schulden blijft zitten.

Wat zijn veelgemaakte fouten?

In deze situatie zijn dit fouten die ik vaak tegenkom:

• Denken dat de hypotheek stopt bij overlijden. Dat is namelijk niet zo.
• Te laat actie ondernemen. Na drie maanden aanvaard je automatisch de erfenis.
• Geen goede afspraken maken met broers of zussen.
• Zelf proberen alles te regelen, zonder financieel of juridisch advies.

Ik zie vaak dat mensen achteraf spijt krijgen van beslissingen die ze in de emotie maakten.

Wat kun je nu doen om goed voorbereid te zijn?

Misschien is je ouder nog in leven, maar wil je wel alvast weten waar je aan toe bent op het moment dat je ouder komt te overlijden. Dat is in mijn ogen heel belangrijk om te onderzoeken. Dit kun je namelijk al voorbereiden:

• Laat controleren of er een overlijdensrisicoverzekering is.
• Vraag naar de exacte hypotheekvorm. Sommige leningen zijn aflossingsvrij, andere niet.
• Ga met een financieel adviseur om tafel. Zo weet je wat jouw opties zijn als het moment daar is.
• Zorg dat je met broers of zussen al eens gepraat hebt over het huis. Wacht daar niet mee tot het te laat is.

Dit is niet alleen voor jezelf, maar voor de rust in de familie erg waardevol om te doen.

Heb je hulp nodig?

Ik help erfgenamen dagelijks bij soortgelijke situaties. Van het regelen van een taxatie tot het begeleiden van verkoop of het in kaart brengen van financieringsmogelijkheden: ik kan je helpen.

Ik werk samen met notarissen en hypotheekadviseurs zodat jij snel duidelijkheid hebt en weet waar je aan toe bent.