Verkopen of aanhouden: wat doe je met het huis van je ouders na overlijden?

Na het overlijden van je ouders sta je voor een moeilijke keuze: verkoop je het ouderlijk huis of houd je het aan? Beide opties hebben hun voor- en nadelen. In dit blog help ik je stap voor stap om helderheid te krijgen.

Wat als je voor het eerst moet beslissen over het huis van je ouders?

Je ouders zijn overleden en het huis waar je bent opgegroeid staat ineens leeg. Het huis ruikt nog precies zoals vroeger. De meubels staan er nog en de tuin ligt er nog mooi bij en terwijl je midden in je rouw zit, moet je grote keuzes maken. Verkoop je het huis? Houd je het aan als herinnering of als investering? En wat als jij er anders over denkt dan je broer of zus?

Je bent niet de enige. Jaarlijks overlijden in Nederland zo’n 150.000 mensen. Vaak laten zij een koopwoning na. Erfgenamen moeten binnen enkele maanden beslissen wat ze met die woning doen. Zeker als je met meerdere erfgenamen bent, vraagt dit om duidelijke afspraken en zorgvuldige afstemming.

Waarom is kiezen tussen verkopen of aanhouden zo lastig?

Zeker als je met meerdere erfgenamen bent, is het belangrijk om vanaf het begin open en eerlijk te zijn over elkaar. Er staat tenslotte veel op het spel.

• Je hebt in het huis herinneringen gemaakt en het huis voelt als een stukje van je ouders zelf.
• Tegelijk brengt een woning ook kosten met zich mee, zoals onderhoud, verzekeringen en belastingen.
• Wil jij het aanhouden, maar je broer wil verkopen? Dan kunnen er spanningen ontstaan.
• De fiscale regels zijn vaak onbekend terrein. Denk bijvoorbeeld aan erfbelasting of belasting in box 3 als je het huis aanhoudt.

Juist daarom is het zo belangrijk om dit proces goed te begeleiden. Een ervaren makelaar en financieel adviseur kunnen daarin veel voor je betekenen.

Wat zijn de voordelen van verkopen?

Dit zijn de voordelen op het moment dat je het huis gaat verkopen:

• Je rondt het proces af: de woning wordt verkocht en de opbrengst verdeeld.
• Geen zorgen meer: geen gedoe met leegstand, onderhoud of belasting.
• Geen risico: je hoeft je geen zorgen te maken over waardedalingen of regelgeving.
• Snel afhandelen: zeker als je het huis snel verkoopt, is er financiële ruimte voor andere keuzes.

Wat zijn de voordelen van aanhouden?

Je kunt er ook voor kiezen het huis te behouden. Je kunt er bijvoorbeeld zelf gaan wonen of het huis te verhuren. De voordelen hiervan zijn:

• Behoud van emotionele waarde: je blijft verbonden met de plek.
• Mogelijke investering: de waarde van de woning kan stijgen.
• Verhuurinkomsten: als je het huis verhuurt, levert het maandelijks iets op.

Daartegenover staan wel lasten. Je betaalt erfbelasting, jaarlijkse belasting in box 3, onderhoud en verzekeringen. En als het huis leegstaat, kan dat invloed hebben op de waarde en de kosten.

Wat zijn de fiscale gevolgen van verkopen of aanhouden?

Bij overlijden van je ouders erf je niet alleen het huis, je erft ook fiscale verplichtingen.

Bij verkoop:

• Je betaalt erfbelasting over de waarde van de woning.
• De verkoopopbrengst wordt verdeeld en maakt geen onderdeel uit van je jaarlijkse box 3-vermogen.

Bij aanhouden:

• Je betaalt ook erfbelasting.
• Daarna valt het huis in box 3 en betaal je vermogensbelasting over de waarde.
• Als je het huis verhuurt, gelden er andere regels. Je moet dan ook nadenken over huuropbrengsten en onderhoudskosten.

Een belastingadviseur kan precies uitrekenen wat dit voor jou betekent. Ik raadt je aan om dit altijd vooraf in kaart te brengen.

Hoe bepaal je de waarde van het huis?

De WOZ-waarde zegt niet alles. Voor een eerlijke verdeling of verkoop is een professionele taxatie nodig. Hiermee voorkom je vervelende discussies.

Ik adviseer erfgenamen daarom altijd om een onafhankelijke makelaar in te schakelen voor een actuele waardebepaling. Dat is vaak ook nodig voor de belastingaangifte.

Kan ik het huis tijdelijk aanhouden voordat ik beslis?

Het is mogelijk om je huis tijdelijk aan te houden voordat je belangrijke beslissingen gaat maken. Bijvoorbeeld als:

• Je nog midden in de rouw zit.
• Je het huis tijdelijk wilt verhuren.
• Je twijfelt of je er zelf in wilt wonen.

Let op: als het huis te lang leegstaat, kunnen er extra verzekerings- en onderhoudskosten bijkomen. Daarnaast kan de verkoopwaarde dalen.

Conclusie: hoe maak je een keuze waar je achter staat?

Het ouderlijk huis loslaten is nooit makkelijk. Toch is het belangrijk om een duidelijke beslissing te nemen. Of je nu verkoopt of aanhoudt: zorg dat de keuze past bij de situatie waar jij en/of je broers/zussen in zitten.

Als je niets beslist, blijft het huis een last in plaats van een herinnering. Dat kan zorgen voor onrust, kosten en familieruzies en dat wil je natuurlijk niet.